Long-Covid en burn-out- Zaras Life

Overeenkomsten tussen long-Covid en burn-out

Ik heb Covid gehad

Afgelopen drie weken. En ik ben nog steeds niet helemaal ervan af. Het gekke met Covid is, heb ik gemerkt, dat het lijkt of het weg is en dan vlamt het opeens weer op. Dat maakt dat ik her en der op internet zoek naar de symptomen van Covid en hoe deze ziekte zich ontwikkelt.

Long-Covid is geen burn-out

Tijdens het lezen ben ik op het begrip ‘long-Covid’ gestuit. Niet dat ik long-Covid heb, want daarvoor moet je veel langer ziek zijn dan drie weken. Het fenomeen long-Covid heeft mijn interesse gewekt, want ik zie op onderdelen gelijkenissen met burn-out. Dan heb ik het niet over snotteren, hoesten of kortademigheid, want long-Covid en burn-out zijn NIET hetzelfde (2).

Laten we eens kijken welke symptomen long-Covid en burn-out gemeenschappelijk hebben en wat daarvan de achterliggende factor zou kunnen zijn*.

Je voelt je extreem vermoeid

Ten eerste ben je moe, moe, moe. Elke inspanning – zowel fysiek als mentaal – is je te veel (1). Het is dan ook belangrijk dat je veel rust neemt en slaapt. Punt is dat dit veelal niet lukt waardoor je herstelperiode nóg langer duurt.

Je hebt cognitieve klachten

Tevens heb je – meestal door die aanhoudende vermoeidheid – last van cognitieve klachten zoals concentratie- en geheugenproblemen. Ik ben meermaals de term “brain fog” tegengekomen op internet, het voortdurende in de mist zitten. Hiermee wordt – naast concentratie- en geheugenproblemen -gedoeld op woordvindingsproblemen, vergeetachtigheid en soms verwardheid. Daarnaast lijden long-Covid patiënten net als mensen met een burn-out vaak aan overprikkelingsklachten, waardoor licht en geluid pijn kunnen doen (1 en 3).

Je klachten zijn fysiek

Waar voorts nogal wat long-Covid patiënten mee blijken te kampen, is dat hun klachten worden afgedaan als psychologisch (5). Dit is herkenbaar voor mij. Tijdens mijn burn-out is mij herhaaldelijk – in het bijzonder door de arbo-arts – verteld dat het ‘tussen mijn oren’ zit.

Het tegendeel is echter waar. Zowel long-Covid als burn-out zijn fysiek. Bij een burn-out is de oorzaak wellicht psychisch, de uitwerking op het lichaam is dat absoluut NIET. Wat is er wél aan de hand? Je autonome zenuwstelsel is van slag.

Je autonome zenuwstelsel is ontregeld

Het autonome zenuwstelsel regelt automatisch onbewuste functies en processen in het lichaam, zoals bloeddruk, ademhaling, hartslag, spijsvertering en stofwisseling. Dit autonome zenuwstelsel fungeert als een soort thermostaat die schakelt tussen rust, inspanning en stress**. Deze thermostaat is bij long-Covid waarschijnlijk uit balans. Hetzelfde is het geval bij een burn-out (6).

De ontregeling van het autonome zenuwstelsel heeft effect op vrijwel alle lichaamsfuncties en leidt ook tot – de hierboven genoemde – vermoeidheid en cognitieve klachten (1). In deze bron wordt aanbevolen wetenschappelijk onderzoek hiernaar te doen voor wat betreft long-Covid. Aangaande burn-out en de ontregeling van het autonome zenuwstelsel, raad ik bijgaande wetenschappelijke studie aan (6).

Wat hebben long-Covid en burn-out nog meer gemeenschappelijk?

Stress maakt het erger

Intensieve fysieke training werkt averechts bij mensen long-Covid. Overbelasting en stress leiden namelijk tot een verdere verstoring van het autonome zenuwstelsel (1). Het sympathische gedeelte van het autonome zenuwstelsel raakt nog meer overactief en het parasympatische gedeelte van het autonome zenuwstelsel krijgt nog minder de kans waardoor ontspannen moeilijk is (3).

Daardoor kun je last krijgen van spierspanningen, een opgejaagd gevoel, slapeloosheid en soms zelfs paniekaanvallen zonder mentale trigger. Dit alles geldt ook bij burn-out, zo heb ik ervaren en gelezen. Voorheen was ik actief met sporten. Tijdens mijn burn-out ging dit mijn herstel tegen. Yoga hielp me uiteindelijk meer balans te krijgen en minder stress te ervaren. Dit roept bij mij de volgende vraag op.

Stress als oorzaak?

Is stress de oorzaak van het ontregelde autonome zenuwstelsel? In geval van een burn-out is dit inderdaad het geval. Bij een burn-out is de ontregeling van het autonome zenuwstelstel ontstaan door langdurige stress (6).

Mogelijk ontstaat long-Covid eveneens door stress, maar dan door acute stress via de aanval van het virus op het lichaam. Ik heb nog geen bronnen kunnen vinden die dit staven, maar ik vind het best logisch klinken***.

Wat ik met méér zekerheid kan stellen, is dat zowel long-Covid patiënten als mensen met een burn-out baat hebben bij een rustige opbouw van activiteiten.

Rustige opbouw helpt

Mensen met long-Covid blijken op te knappen van een rustige revalidatie (1). Dit geldt ook voor mensen met een burn-out. Bij de opbouw van activiteiten dient er afwisseling te zijn van inspanning en ontspanning. Het lichaam moet namelijk uit de stress-stand te komen en weer leren energie op te bouwen. Daarvoor moeten de eerdergenoemde sympathicus en de parasympathicus opnieuw leren elkaar op een gezonde manier af te wisselen (4).

Bij het herstel gaat het vooral om het managen van je energie. Wanneer het autonome zenuwstelsel weer in balans is, verdwijnen de klachten vanzelf***.

Ter afsluiting deel ik een overeenkomst tussen long-Covid en burn-out die al in de naam long-Covid verstopt zit.

Het duurt lang

Zoals de term ‘long’ al aangeeft duurt long-Covid lang (7). Hoe lang precies, dat is nog niet te zeggen en zal de tijd ons leren. Een burn-out kan enkele jaren duren. Mits je rustig kunt opbouwen dan. Ik ben inmiddels 5,5 jaar verder. Zucht. “Een ziekte komt te paard en gaat te voet“, zo lees ik net. Oh, ik zie nog een ander opbeurend gezegde: “Niet verder springen dan je stok lang is”. En tot slot: “Haast je langzaam” ;-).

Noten:

* Deze blogpost is geen wetenschappelijk artikel. Ik heb beoogd – op basis van wat ik heb gelezen over long-Covid en mijn ervaringen met mijn burn-out – een analyse te maken over de overeenkomsten tussen long-Covid en burn-out. Het gaat dus om mijn eigen interpretatie van de artikelen die ik heb bestudeerd.

** In dit artikel én in deze blogpost staat naar mijn mening helder uitgelegd wat het autonome zenuwstelsel inhoudt: Wat is het zenuwstelsel? | Nederlands Herseninstituut en https://www.google.com/amp/s/nielsvansanten.nl/stress-in-je-lichaam/je-sympathisch-zenuwstelsel-en-stress/amp/

*** Ik heb het in dit geval alleen over de klachten die gerelateerd zijn aan de ontregeling van het autonome zenuwstelsel.

Aanbevolen boek

Burn-out, het begin van verandering

In burn-out , het begin van verandering, vertelt Mieke Lannoey haar persoonlijk verhaal over burn-out.

Mieke Lannoey onderzoekt onder andere hoe burn-out wordt veroorzaakt. Is dit door jarenlange overbelasting, voornamelijk op het werk? Of heeft het ook te maken met het feit dat je eigenlijk niet doet wat je werkelijk gelukkig maakt? En met een levensstijl vol stress in onze veeleisende maatschappij? Ze nodigt je uit na te denken over wie je bent en wat je wilt en de signalen van je lichaam serieus te nemen. Klik hier voor een inkijk-exemplaar.