Depressief? Dansen helpt!

Angst vermindert door dansen

We mogen weer dansen van de regering. Ik heb superveel zin erin. En het is goed voor je mentale gezondheid, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Reeds in de jaren 80 toont onderzoek aan dat dansen ervoor zorgt dat je je minder angstig voelt (1). Daarnaast helpt dansen tegen sombere gevoelens. Dus ben je depressief? Dansen helpt.

Dansen helpt tegen depressie-symptomen (2, 3, 4)

In 2017 is een uitgebreid onderzoeksrapport verschenen waarin wordt aanbevolen dansen in te zetten als behandeling tegen depressie. Dansen is volgens de onderzoekers een nuttige aanvulling op andere behandelingen zoals psychotherapie en medicatie.

Ik heb dansen niet als therapeutische behandeling gehad. Ik ben vorig jaar gewoon begonnen, uit mezelf, want ik wilde het leren. Het gekke is, ik heb nooit zin om naar de dansles toe te gaan, maar als ik eenmaal er ben en de muziek begint, fleur ik direct op. Het vrolijke gevoel duurt nog uren na het dansen voort.

Het schijnt trouwens uit te maken hóe je beweegt. Dat hebben ze allemaal uitgeplozen (4).

Bepaalde dansbewegingen, verminderen je depressie

Wetenschappers hebben gekeken naar het effect van bepaalde bewegingsvormen op je gemoed. Van de volgende bewegingsvormen is het effect nagegaan:

• Licht repeterende omhooggaande bewegingen zoals springen en losschudden
• Langzame omlaaggaande bewegingen zoals voorovergebogen door je knieën gaan en weer omhoogkomen en
• Neutrale bewegingen die niet geassocieerd worden met een bepaalde emotie. Op de foto zie je de onderzochte bewegingen op een rij.

De resultaten uit de studie laten zien dat alleen de omhooggaande dansbewegingen tot gevolg hebben dat mensen zich beter voelen. Altijd handig om te weten toch? Voordat je dagelijks de danssprong gaat uitvoeren, wil ik een ander in het oog springend onderzoeksresultaat met je delen. Het blijkt namelijk dat gerichte danstherapie effectiever is voor je gemoed dan dansen op zichzelf. Danstherapie is een vorm van psychotherapie, gericht op het lichaam *. Er moet dus toch gepraat worden.

Danstherapie helpt bij uiten emoties

Danstherapie kan een uitkomst zijn voor mensen die moeite hebben hun gevoelens te verwoorden of voor mensen die heel erg in hun hoofd zitten, net als ik. Wat gebeurt bij dit type mensen tijdens psychotherapie – zonder dansen – is dat ze weliswaar vertellen wat hen bezighoudt, maar dat ze moeilijk bij hun gevoel kunnen komen (4, 5). Dit herken ik. Wanneer je mij bijvoorbeeld vraagt hoe het met me gaat, dan geef ik je een beschrijving van wat ik die dag heb gedaan zonder je te vertellen hoe ik me voel. Van mijn gevoel ben ik me nagenoeg niet bewust. Gevoel komt pas naar boven bij me als het heftiger is. Het nadeel daarvan is dat mijn emoties op dat moment meestal hoog zijn opgelopen.

Na danstherapie betere sociale interactie

Uit de resultaten van effectonderzoek van de danstherapie, blijkt dat er drie dingen gebeuren bij deelnemers aan danstherapie:

1. Hun depressieve en angstklachten nemen af
2. Ze kunnen hun emoties beter in de hand houden en
3. Ze kunnen beter afstemmen met anderen. Hierdoor verbetert hun sociale interactie (4).

De onderzoekers hebben drie verklaringen voor deze effecten. Ik zal ze één voor één met je doorlopen.

Minder depressief door spanningsreductie

Ten eerste wordt het afnemen van de depressieve klachten verklaard door wat de onderzoekers ‘spanningsreductie’ noemen. Zo komt uit de studies naar voren dat bij de deelnemers de stress afneemt. Dit geldt zowel voor de ervaren stress als voor de stress gemeten via de hartslag, bloeddruk en zweet-reactie van deelnemers.

Deze afname van spanning kan volgens de onderzoekers verklaard worden uit het feit dat muziek en dans ingrijpen op basale kernen in het brein. Deze kernen worden geassocieerd met de verwerking van emoties. Daarbij laten die kernen een stofje vrij – de neurotransmitter dopamine – dat veroorzaakt een geluksgevoel. Dit sluit helemaal aan bij wat ik eerder beschreef toen ik het had over de vrolijkheid die dansen me geeft.

De tweede verklaring voor de afname van depressieve klachten, is die van een verbeterde emotieregulatie.

Meer emotieregulatie door ervaren lichamelijke reacties

Mensen met een depressie hebben vaak moeite met het uiten van hun emoties. Ze zijn zich veelal minder bewust van hun lichamelijke reacties en kunnen de gevolgen van wat er gebeurt minder goed evalueren. Ze evalueren over het algemeen meer vanuit een zwarte blik. Tevens zijn ze wat passiever en kunnen ze minder goed in actie komen dan mensen zonder depressie.

Het bewust worden van lichamelijke reacties alsmede het uiten ervan en het waarderen van datgene wat gebeurt in het lichaam in combinatie met het in actie komen, is precies wat tijdens danstherapie plaatsvindt. Zoals gezegd is danstherapie méér dan zomaar een dansje doen, het is ook het praten erover met een psychotherapeut, wat ik nimmer heb gedaan. Dit punt is dus helaas niet op mij van toepassing.

Betere communicatie door saamhorigheidsgevoel

De derde verklaring voor het verminderen van de sombere gevoelens, is die van een betere sociale interactie. Bewegen – samen met anderen – kan verbinden en een saamhorigheidsgevoel creëren. Dit kan ik beamen vanuit mijn ervaring op de dansschool waar ik mijn lessen volg.

Mensen die moeite hebben met afstemmen en sociale interactie kunnen bovendien baat hebben bij danstherapie waarbij sprake is van synchroniserende bewegingen. Ik heb me dit niet eerder gerealiseerd, maar nu ik dit lees kan ik wederom opmerken dat dit bij mijn danslessen het geval is, als ik mijn danspartner volg althans ;-).

Het blijkt dat de deelnemers beter kunnen afstemmen, een flexibelere houding hebben. Ook zitten ze zich beter in hun vel. Yessss.

Depressief? Dansen helpt via danstherapie

De onderzoekers concluderen dat je je depressie kunt wegdansen, mits je dit doet in een therapeutische context met een goede afstemming op jouw persoonskenmerken en jouw persoonlijke situatie. Bij mij werkt het dansen op zich al, want het is in cursusverband waarbij ik met andere mensen samen dans. Dat zorgt bij mij voor een afname van spanning en stress plus ik ervaar een saamhorigheidsgevoel wat me eveneens positief stemt.

Het enige wat ontbreekt, is het me tijdig bewust worden van mijn lichamelijke reacties en het praten erover. Ik laat dit even tot me doordringen terwijl ik zwijgzaam mijn lichaam bekijk. Een reactie blijft uit. “Kom”, doorbreek ik de stilte, “Laten we dansen.”

Aanbevolen boek

De kracht van depressie

Eindelijk eens een boek dat gaat over het accepteren van een depressie in plaats van het ervan genezen. Precies ook het punt waarop ik zelf ben aangekomen. De schrijver Peter Oostelbos is ervaringsdeskundige. Hij heeft een patroon ontdekt in zijn depressie en een methode ontwikkeld hoe hij ermee kan omgaan. Een aanrader! Klik hier voor een inkijkexemplaar.

Noot

* Hier krijg je uitleg over wat danstherapie inhoudt.

Bronnen

1. Effects of Dance on Anxiety – Andre Lesté, John Rust, 1984 (sagepub.com)

2. Emotions in Motion: Depression in Dance-Movement and Dance-Movement in Treatment of Depression – Oxford Handbooks

3. https://dansmagazine.nl/reportage/bewezen-dansen-helpt-tegen-depressie

4. Universiteit van Nederland: Kun je je depressie wegdansen?

5. https://www.ggznieuws.nl/dans-je-depressie-weg-bewegen-als-oplossing/